Od oko 1.200 zaposlenika samo u Odjeljenju za obrazovanje Brčko distrikta više od 100 zaposlenih je angažovano sa upitnim diplomama, saznaje Inforadar.
Uvidom u Registar zaposlenih, u Odjeljenju za obrazovanje Brčko distrikta, sporne diplome su izdale visokoškolske ustanove u BiH koje u trenutku izdavanja tih diploma nisu bile upisane u registar pri Agenciji za razvoj visokog obrazovanja i osiguranje kvaliteta – odnosno nisu bile akreditovane.
Okvirni zakon o visokom obrazovanju u BiH (Službeni glasnik BiH 59/07) http://hea.gov.ba/Dokumenti/Zakoni-propisi/?id=105, kojim je osnovana Agencija za razvoj visokog obrazovanja i osiguranje kvaliteta, između ostalog, članom 54 propisuje:
Nadležni državni organi, te drugi organi i organizacije u BiH će, u svrhu zaposlenja ili javne funkcije, priznavati samo one akademske stepene i diplome koje izdaju akreditovane visokoškolske ustanove.
Damjan Dundžić, asistent koordinatora na projektu UG Demos Brčko, u razgovoru za Inforadar ističe da je u proteklom periodu došlo do hiperprodukcije kadrova koja je u velikoj mjeri povezana sa koruptivnim radnjama raznih interesnih grupa, počevši od političkih partija pa do rodbinskih veza i nekih grupa koje prodaju radna mjesta za novac.
Mislim da se može reći da je javni sektor preplavljen ljudima sa diplomama koje su u najmanju ruku diskutabilne. Upravo takav princip i nepoštovanje Zakona kojeg smo donijeli na nivou BiH tjera mlade ljude iz države.
Podatke o upitnim diplomama potvrdilo je Udruženje građana “Demos” Brčko koje je analiziralo Registar zaposlenih lica u ovoj lokalnoj zajednici, javno dostupnog na https://eprim.bdcentral.net/sr/srrzl/ te liste akreditovanih visokoškolskih ustanova u BiH, javno dostupne na http://hea.gov.ba/akreditacija_vsu/Default.aspx.
NVO “Stop neakreditovanim visokoškolskim ustanovama” unazad dvije godine se bavi problemom visokog obrazovanja u Brčko distriktu i u momentu kada su pokrenuli svoju kampanju uz podršku CCI, u registru Odjeljenja za obrazovanje nije bilo visokoškolskih ustanova koje su upisane u Državni registar visokoškolskih ustanova u BiH.
Prva upisana je Visoka škola Empirica 17.6.2021. godine, a nakon toga Internacionalni univerzitet i Evropski univerzitet 04.02.2022. godine. U registru Odjeljenja je još 5 dislociranih odjeljenja, čiji rad je, prema istraživanjima navedene organizacije, sa mnogo problema i kontroverzi. Dislocirano odjeljenje Univerziteta u Sarajevu već dvije godine je ugašeno, što je zvanično potvrđeno iz Sarajeva, dok u aktima ostalih matičnih VŠU nema adresa u Brčko distriktu, a nisu ni u rješenjima o akreditaciji ubuhvaćena istim.
Naš stav je da su upitne diplome više desetina službenika u javnim ustanovama Brčko distrikta. Kako su do institucionalnog akreditovanja, bez sumnje i Internacionalni i Evropski univerzitet izdavali diplome i 2021. godine i unazad kada su po važećim zakonskim propisima trebali biti akreditovani, njihove diplome su pod upitnikom. Da su kojim slučajem svršeni studenti namjeravali nastaviti školovanje npr. na Univerzitetu u Sarajevu to ne bi mogli učiniti, jer bi bili odbijeni (dokumenti građanina kao ilustracija).
Da se prilikom konkursa kandidat koji nije primljen žalio na odluku ako je primljen recimo kandidat sa diplomom Internacionalnog, Evropskog, Slobomir P. univerziteta, ITEPA, Visoke škole iz Prijedora i drugih, sud bi poništio taj konkurs. Ne možemo precizirati broj zaposlenih u javnim ustanovama sa upitnom diplomom, jer u Registru nije navedena VŠU na kojoj su studirali.
Ljubinko Đurić, projekt koordinator CCI za inforadar
Privatne visokoškolske ustanove u Bosni i Hercegovini našle su se u centru skandala, nakon što su sigurnosne agencije krajem februara uhapsile više osoba i pretresle nekoliko privatnih univerziteta širom zemlje, pod sumnjom da su nezakonito izdavali fakultetske diplome. Državna agencija za istragu i zaštitu (SIPA) je objavila da su tokom pretresa u devet visokoškolskih ustanova i u stambenim objektima devet osoba otkrili 75 sumnjivih studentskih dosjea i pronašli gotovo 82.000 eura. Pretresi su vršeni na području Banje Luke, Bijeljine, Istočnog Sarajeva, Prijedora, Kozarske Dubice, Brčkog, Travnika i Mostara. U akciji imenovanoj kao “Klaster” uhapšeno je 11 osoba.
Najmanje dva člana Upravnog odbora Agencije za razvoj visokog obrazovanja i osiguranje kvaliteta BiH bili su u komisijama za ocjenjivanje i reviziju kvaliteta i davanje preporuka o akreditaciji visokoškolskih ustanova koje su predmet istražnih organa u akciji „Klaster“. Inače, u Upravnom odboru Agencije je i Nedeljko Stanković koji je vlasnik dva privatna univerziteta – Evropskog univerziteta u Brčkom koji je predmet istrage i Evropskog univerziteta Kallos u Tuzli. Njegovo imenovanje bilo je sporno jer je ukazivalo na sukob interesa.
Poslednjih mjeseci smo zabrinutiji nego inače, kada je u pitanju visoko obrazovanje, ne samo u RS, već i na nivou BiH. Suočeni smo prvo sa onim, na što smo prvi i ukazali, a to je nepriznavanje diploma stečenih u BiH u susjednoj Hrvatskoj, kao i u Sloveniji. Zatim je u januaru izbila afera sa kupovinom diploma, a čak pet visokoškolskih ustanova indirektno ili direktno pominju se u tom kontekstu. Još nema naznaka da su razotkrivene razmjere te afere i to je ono što nas najviše brine. Smatramo da nadležni za visoko obrazovanje na entitetskom, a ni na nivou BiH ne bi trebali čekati istražne organe i njihove rezultate, već da samo preduzmu potrebno, zato što smo više nego sigurni da su znali da postoje brojne anomalije u visokom obrazovanju i nezakonitosti.
NGG “AKREDITOVANE VISOKOŠKOLSKE USTANOVE – PRIZNATE DIPLOME”, SAOPŠTENJE ZA MEDIJE
Udruženja građana “Demos” provodi projekat “NE korupciji u zapošljavanju u javnom sektoru Brčko distrikta BiH” u saradnji sa CCI uz finansijsku podršku USAID-a.
